[spa] En el presente trabajo se estudió la degradación de tres antimicrobianos de la
familia de las sulfonamidas (SNs): la sulfadiazina (SDZ), la sulfamerazina (SMRZ)
y la sulfametazina (SMTZ), y la remoción de NOx, bajo radiación visible,
empleando como fotocatalizador el óxido mixto Fe2O3-TiO2 dopado con P,
obtenido a partir de dos precursores de Fe distintos, el nitrato de hierro
nonahidratado y el -óxido de hierro. Los catalizadores evaluados, que fueron
preparados por el método sol-gel asistido por microondas, estaban compuestos
por TiO2 al que se incorporó Fe en distintas proporciones (0.3, 0.5 y 0.7% (% p/p))
para ser posteriormente dopados con distintas cantidades de fósforo (0.5, 1.0 y
1.5% (% p/p)). Como referencia, siguiendo un proceso similar, se sintetizaron el
TiO2 puro y el TiO2 dopado con 1% de P. Una vez sintetizados los materiales, se
caracterizaron por microscopía electrónica de barrido, microscopia electrónica de
transmisión, espectroscopia UV-Vis con reflectancia difusa, fotoluminiscencia,
difracción de rayos X, espectrometría Raman, espectroscopia de absorción
atómica, espectrometría de emisión atómica acoplada inductivamente a plasma,
fisisorción de nitrógeno, espectroscopia de fotoelectrones de rayos X,
espectroscopia de infrarrojo de transformada de Fourier y zetametría. Para el
seguimiento de la degradación y mineralización se llevó a cabo la determinación
de las sulfonamidas por cromatografía de líquidos de alta resolución y mediante
el análisis de carbono orgánico total. Para el cálculo del índice de
biodegradabilidad se determinó la demanda biológica de oxígeno y la demanda
química de oxígeno. Para optimizar el proceso fotocatalítico bajo radiación
visible, se evaluó el efecto del porcentaje de Fe y P en el catalizador, así como
del pH de la disolución y de la cantidad de catalizador en la degradación de
sulfametazina y de la mezcla de las tres sulfonamidas, haciendo uso de diseños
de experimentos de superficie de respuesta (Box- Behnken y Central
Compuesto).
La fuente de hierro afectó la forma de incorporación de este elemento al
catalizador. Mientras que el uso de nitrato de hierro favoreció la incorporación
substitucional de Fe3+ en la red cristalina del TiO2 produciendo una disminución
del tamaño cristalino y de la Eg del semiconductor; el empleo de la fase α del
Fe2O3, favoreció la formación del óxido mixto Fe2O3-TiO2, que, debido a la Eg del
α-Fe2O3 (2.2 eV), hizo posible su activación bajo radiación visible. La
incorporación del P en la red cristalina del TiO2 como P5+ y en la superficie como
PO4
3- contribuyó a un aumento del área superficial, y a una disminución del
potencial zeta y el tamaño de partícula. El porcentaje de mineralización de la
SMTZ bajo radiación visible a pH 8 obtenido con el material 0.3Fe-Ti/P1.0
sintetizado con el precursor de nitrato de hierro nonahidratado fue del 21%
empleando 1.25 g/L de catalizador; mientras que el catalizador sintetizado
usando -Fe2O3 como precursor de Fe (0.5αFe-Ti/P1.0) logró degradar el 100%
de las tres SNs, obtener un porcentaje de mineralización del 27% así como
alcanzar un 0.13 de índice de biodegrabilidad a pH 10 usando 0.75 g/L de
catalizador, demostrando mayor actividad fotocatalítica probablemente debido al
acoplamiento αFe2O3-TiO2, que ayuda a retardar la recombinación de los pares
electrón/hueco. La baja mineralización de la mezcla de sulfonamidas fue atribuida
a la estabilidad de estas moléculas conferida por la presencia del anillo
heteroaromático. Una vez encontradas las condiciones óptimas de degradación,
se acopló al proceso de fotocatálisis heterogénea (0.5αFe-Ti/P1.0) la oxidación
con persulfato de potasio (5 mM), lo que permitió mejorar el porcentaje de
mineralización (68%) y el índice de biodegradabilidad (0.48), así como el tiempo
necesario para la degradación completa de la mezcla de SNs. Los intermediarios
detectados mediante cromatografía de gases acoplada a espectrometría de
masas fueron pirimidina e hidroquinona, así como sus intermediarios
hidroxilados; mientras que mediante cromatografía de exclusión iónica se
identificaron también como subproductos de la reacción ácidos carboxílicos de
cadena corta, concretamente los ácidos oxámico, oxálico, sulfanilico y acético.
Una vez encontrado el mejor catalizador para la degradación de la mezcla de
tres sulfonamidas (0.5αFe-Ti/P1.0), se procedió a estudiar su actividad
fotocatalítica en la eliminación de NOx en fase gas en un reactor de flujo continuo
a una concentración de 750 μg/L. La actividad fotocatalítica de los materiales Ti,
Ti-P1.0, 0.5αFe-Ti y 0.5αFe-Ti/P1.0 se evaluó bajo radiación UV y visible. El
catalizador 0.5αFe-Ti logró en 1 h un porcentaje de eliminación del 100 y del 91%
bajo radiación UV y visible respectivamente. Se estudió la acidez de superficie
de los diferentes catalizadores mediante la adsorción de amoniaco y su análisis
por FTIR, y se demostró que la mayor actividad del 0.5αFe-Ti en la eliminación
de NOx es debida a la presencia de centros ácidos de Lewis en su superficie.
Además, se determinaron las especies de nitrógeno adsorbidas (NO3
- y NO2
-) en
la superficie de los materiales después de la eliminación de NOx mediante la
técnica de FTIR, lo que indica que los subproductos generados son de menor
toxicidad que el NO2.
El estudio demostró, por tanto, que la incorporación de Fe2O3 y P al TiO2
modifica sus propiedades texturales y ópticas, mejorando su actividad
fotocatalítica para la eliminación de contaminantes emergentes tanto en medio
acuoso como en fase gas.
[eng] In this work, the degradation of three antimicrobial drugs, belonging to the
bacteriostatic agents group of sulfonamides: sulfadiazine (SDZ), sulfamerazine
(SMRZ) and sulfametazine (SMTZ) and the removal of NOx, under visible
radiation, using P-doped Fe2O3-TiO2 mixed oxide as photocatalyst was studied.
The catalysts, prepared by a microwave-assisted sol-gel method using two
different precursors for Fe (nonahydrated iron nitrate and - iron oxide), were
composed of TiO2 to which 0.3, 0.5 and 0.7% (% w/w) of Fe was incorporated and
which were subsequently doped with 0.5, 1.0 and 1.5% (% w/w) of P. The
prepared materials were characterized by scanning electron microscopy,
transmission electron microscopy, UV-Vis spectroscopy with diffuse reflectance,
photoluminescence, X-ray diffraction, raman spectrometry, atomic absorption
spectroscopy, inductively coupled atomic emission spectrometry, N2
physisorption, X-ray photoelectron spectroscopy, infrared spectroscopy and
zetametry. The degradation and mineralization of SNs was monitored by highperformance
liquid chromatography and total organic carbon analysis,
respectively. The biodegradability index was calculated by the ratio of the
biological oxygen demand to the chemical oxygen demand.The effect of the
percentage of Fe and P on the catalyst, the solution pH and the catalyst loading
on the photocatalytic degradation under visible radiation of sulfametazine and the
mixture of the three sulfonamides were evaluated using response surface
experimental designs (Box-Behnken and Central Composite) for the
determination of the optimal conditions to carry out the photocatalytic process.
The iron source used in the sol-gel synthesis affected the way in which the iron
was incorporated to the TiO2. While the use of iron nitrate favored the
substitutional incorporation of Fe3+ in the crystalline lattice of TiO2 causing a
decrease in the crystallite size and in the Eg of the semiconductor; the use of α-
Fe2O3 as iron source promoted the formation of the mixed oxide Fe2O3-TiO2
which, due to the Eg of α-Fe2O3 (2.2 eV), could be activated under visible
radiation. The incorporation of P as P5+ in substitutional position of the crystalline
lattice of TiO2 and as PO4
3- at the catalyst surface resulted in an increase of the
surface area and a decrease of the zeta potential and particle size values. Using
the 0.3Fe-Ti/P1.0 material (1.25 g/L of catalyst loading), prepared from iron
nitrate,under visible radiation at pH 8, a 21% of mineralization percentage was
reached, while the use, at pH 10, of 0.75 g/L of the catalyst synthesized using -
iron oxide as Fe precursor (0.5αFe-Ti/P1.0) allowed to achieve the complete
degradation of the three SNs, and a 27% of mineralization percentage and a 0.13
biodegradability index. Thus, the catalyst prepared from -iron oxide showed
greater photocatalytic activity probably due to the coupling αFe2O3-TiO2 which
retards the recombination of the electron/hole pairs. However, the low
mineralization of sulfonamides was attributed to the stability of the molecules
given by the presence of the heteroaromatic ring. Once the optimal degradation
conditions were found, the heterogeneous photocatalysis (0.5αFe-Ti/P1.0) was
coupled to an oxidation process with 5 mM potassium persulfate, which allowed
to reduce the time for the complete degradation of the three SNs and achieve a
mineralization percentage of 68% and a biodegradability index of 0.48. The
intermediates detected by gas chromatography coupled to mass spectrometry
were pyrimidine and hydroquinone, as well as their hydroxylated arrangements;
while short chain carboxylic acids (oxamic, oxalic, sulfanilic and acetic acids) were
identified as byproducts by ion exclusion chromatography.
Once the best catalyst for the degradation of the mixture of three sulfonamides
(0.5αFe-Ti/P1.0) was found, its photocatalytic activity in the removal of NOx in gas
phase (750 μg/L) using a continuous flow reactor was checked. The photocatalytic
activity of the Ti, Ti-P1.0, 0.5αFe-Ti and 0.5αFe-Ti/P1.0 materials was evaluated
under UV and visible radiation. The 0.5αFe-Ti catalyst allow to obtain in 1 h
removal percentages of 100 and 91% under UV and visible radiation, respectively.
The greater activity of 0.5αFe-Ti in NOx removal was attributed to the presence
of Lewis sites in its surface. The surface acidity was studied by ammonia
adsorption and their analysis by FTIR technique. In addition, the adsorbed
nitrogen species (NO3
- and NO2
-) present on the materials surface after NOx
removal were determined by FTIR showing that 0.5αFe-Ti generates reaction
suproducts of lower toxicity than NO2.
This study demonstrated that the incorporation of Fe2O3 and P on TiO2 modifies
its textural and optical properties, increasing its photocatalytic activity on the
removal of emerging contaminants in aqueous media and in gas phase.
[cat] En aquest treball es va estudiar la degradació de tres antimicrobians de la
família de les sulfonamides (SNs): la sulfadiazina (SDZ),
la sulfamerazina (SMRZ) i la sulfametazina (SMTZ) i l’eliminació de NOx, amb
radiació visible emprant com a fotocatalitzador l'òxid mixt Fe2O3-TiO2 dopat amb
P, obtingut a partir de dos precursors de Fe diferents, el nitrat de
ferro nonahidratat i el -òxid de ferro. Els catalitzadors avaluats, que van ser
preparats pel mètode sol-gel assistit per microones, estaven compostos
per TiO2 als quals se’ls va incorporar Fe en distintes proporcions (0.3, 0.5 i 0.7%
(% p/p)) per a ser posteriorment dopats amb diferents quantitats de fòsfor (0.5,
1.0 i 1.5% (% p/p)). Com a referència, seguint un procés similar, es van sintetitzar
el TiO2 pur i el TiO2 dopat amb 1% de P. Una vegada sintetitzats els materials, es
van caracteritzar per microscòpia electrònica d'escombratge, microscòpia
electrònica de transmissió, espectroscòpia UV-Vis de reflectància
difusa, fotoluminiscència, difracció de raigs X, espectrometria Raman,
espectroscòpia d'absorció atòmica, espectrometria d'emissió atòmica acoblada
inductivament a plasma, fisisorció de nitrogen, espectroscòpia de fotoelectrons
de raigs X, espectroscòpia d'infraroig per transformada de Fourier i zetametria.
Per al seguiment de la degradació i mineralització es va dur a terme la
determinació de les sulfonamides per cromatografia de líquids d'alta resolució i
mitjançant l’anàlisi de carboni orgànic total. Per al càlcul de l'índex de
biodegradabilitat es va determinar la demanda biològica d'oxigen i la demanda
química d'oxigen. Per optimitzar el procés fotocatalític amb radiació visible, es va
avaluar l'efecte del percentatge de Fe i P en el catalitzador, així com del pH de la
dissolució i de la quantitat de catalitzador en la degradació de sulfametazina i de
la mescla de les tres sulfonamides, fent ús de dissenys d'experiments de
superfície de resposta (Box- Behnken i Central Compost).
La font de ferro va afectar la forma d'incorporació d’aquest element al catalitzador.
Mentre que l’ús de nitrat de ferro va afavorir la incorporació substitucional de Fe3+
en la xarxa cristal·lina del TiO2 provocant una disminució de la mida dels cristalls i
de la Eg del semiconductor; l’ús de la fase α del Fe2O3, va afavorir la formació de
l'òxid mixt Fe2O3-TiO2, que, degut a la Eg del α-Fe2O3 (2.2 eV), va fer possible la
seva activació sota radiació visible. La incorporació del P en la xarxa cristal·lina
del TiO2 com P5+ i en la superfície com PO4
3- va contribuir a un augment de l'àrea
superficial, i a una disminució del potencial zeta i de la mida de partícula. El
percentatge de mineralització de la SMTZ sota radiació visible a pH 8 obtingut
amb el material 0.3Fe-Ti/P1.0 sintetitzat amb el precursor de nitrat de
ferro nonahidratat va ser de 21 % emprant 1.25 g/L de catalitzador; mentre que
el catalitzador sintetitzat amb -Fe2O3 com a precursor de Fe (0.5αFe-Ti/P1.0) va
aconseguir degradar el 100% de les tres SNs, obtenint un percentatge de
mineralització del 27% i arribant a un 0.13 d'índex de biodegrabilitat a pH 10
utilitzant 0.75 g/L de catalitzador, demostrant major activitat fotocatalítica
probablement degut a l'acoblament αFe2O3-TiO2, el que ajuda a retardar la
recombinació dels parells electró/forat. La baixa mineralització de la mescla de
sulfonamides va ser atribuïda a l'estabilitat d’aquestes molècules conferida per la
presència de l'anell heteroaromàtic. Una vegada trobades les condicions òptimes
de degradació, es va acoblar al procés de fotocatàlisi heterogènia (0.5αFe-
Ti/P1.0) l’oxidació amb persulfat de potassi (5 mM), el que va permetre millorar el
percentatge de mineralització (68 %) i l'índex de biodegradabilitat (0.48), així com
el temps necessari per a la degradació completa de la mescla de SNs. Els
intermediaris detectats mitjançant cromatografia de gasos acoblada a
espectrometria de masses van ser pirimidina i hidroquinona, així com els seus
derivats hidroxilats; mentre que mitjançant cromatografia d'exclusió iònica es van
identificar també com a subproductes de la reacció àcids carboxílics de cadena
curta, concretament els àcids oxàmic, oxàlic, sulfanílic i acètic.
Una vegada trobat el millor catalitzador per a la degradació de la mescla de les
tres sulfonamides (0.5αFe-Ti/P1.0), es va procedir a estudiar la seva
activitat fotocatalítica en l’eliminació de NOx en fase gas en un reactor de flux
continu a una concentració de 750 μg/L. L'activitat fotocatalítica dels materials Ti,
Ti-P1.0, 0.5αFe-Ti i 0.5αFe-Ti/P1.0 es va avaluar sota radiació UV i visible. El
catalitzador 0.5αFe-Ti va aconseguir en 1 h un percentatge d’eliminació del 100 i
del 91% sota radiació UV i visible respectivament. Es va estudiar va estudiar
l’acidesa de superfície dels diferents catalitzadors mitjançant l'adsorció d'amoníac
i la seva anàlisi per FTIR, i es va demostrar que la major activitat del 0.5αFe-Ti
en l’eliminació de NOx és deguda a la presència de centres àcids de Lewis en la
seva superfície. A més, es van determinar les espècies de
nitrogen adsorbides (NO3
- i NO2
-) en la superfície dels materials després de la
eliminació de NOx mitjançant la tècnica de FTIR, el que indica que els
subproductes generats són de menor toxicitat que el NO2.
L'estudi va demostrar, per tant, que la incorporació de Fe2O3 i P en el
TiO2 modifica les seves propietats texturals i òptiques, millorant la seva
activitat fotocatalítica per a l’eliminació de contaminants emergents tant en el
medi aquós com en fase gas.